19 Μαιου 1919 «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο»

1919: Ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα και αρχίζει τη δεύτερη και σκληρότερη φάση της Γενοκτονίας των Ποντίων. Θεωρείται μια από τις πρώτες σύγχρονες γενοκτονίες.

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν η εκτόπιση, η εξάντληση από έκθεση σε κακουχίες, τα βασανιστήρια, η πείνα και η δίψα, οι πορείες θανάτου στην έρημο και συχνότατα οι εν ψυχρώ δολοφονίες ή εκτελέσεις. Ο αριθμός των θυμάτων έχει υπολογιστεί από έναν Πόντιο μελετητή σε 353.000. Οι επιζώντες κατέφυγαν στον Άνω Πόντο (στην ΕΣΣΔ)και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922, στην Ελλάδα.

Η διεθνής βιβλιογραφία και τα κρατικά αρχεία πολλών χωρών εμπεριέχουν πλήθος μαρτυριών για τη γενοκτονία που διαπράχθηκε κατά των Ποντίων κατοίκων της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η γενοκτονία πραγματοποιήθηκε παράλληλα με γενοκτονίες εις βάρος και άλλων πληθυσμών, δηλαδή των Αρμενίων και των Ασσυρίων, με αποτέλεσμα ορισμένοι ερευνητές να θεωρήσουν τις επιμέρους διώξεις ως τμήματα μιας ενιαίας γενοκτονικής πολιτικής εις βάρος των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.

Κατόπιν εισήγησης του τότε Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε τη γενοκτονία το 1994 και ψήφισε την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως «Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο». Το 1998 η Βουλή ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη της 14ης Σεπτεμβρίου ως «ημέρα εθνικής μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος».

Ιστορικά Γεγονότα

Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου με σφαγές και εκτοπισμούς εναντίον Ελληνικών πληθυσμών στην περιοχή του Πόντου που πραγματοποιήθηκαν από το κίνημα των Νεότουρκων κατά την περίοδο 1914-1923.

Ο Ποντιακός ελληνισμός είχε πετύχει, από τα μέσα του 19ου αιώνα -πιο συγκεκριμένα μετά την έκδοση από τις Οθωμανικές αρχές του μεταρρυθμιστικού χάρτη (Hatt-i Humayun, 1856) έως και την περίοδο της γενοκτονίας- σημαντική εμπορική ανάπτυξη, οικονομική, πνευματική, κοινωνική άνοδο και πληθυσμιακή αύξηση, που συνοδεύτηκε από ίδρυση πάμπολλων ιδρυμάτων (Ιερών Ναών, εκπαιδευτηρίων, συλλόγων κλπ). Παράλληλα, από τις αρχές του 20ου αιώνα είχε ενταθεί η κρίση θεσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με αποτέλεσμα μία συνεχιζόμενη παρακμή. Για την τελευταία, η πλειονότητα των Τούρκων υπηκόων της Αυτοκρατορίας θεωρούσε υπεύθυνους τους χριστιανικούς πληθυσμούς. Όλη αυτή η φθίνουσα πορεία της άλλοτε πανίσχυρης Σουλτανικής Ηγεμονίας οδήγησε στην έκρηξη του κινήματος των Νεοτούρκων (1908), το οποίο οργανώθηκε από την πολιτική οργάνωση 'Ένωση και Πρόοδος" (Ittihat ve Terakki Cemiyeti) που είχε υιοθετήσει φιλελεύθερες - δημοκρατικές αρχές, όπως και προβεί σε εξαγγελίες για ισονομία και δικαιοσύνη. Ωστόσο πολύ γρήγορα οι προσδοκίες των μειονοτήτων για βελτίωση της θέσης τους διαψεύστηκαν, αφού ένα μόλις χρόνο μετά την επικράτηση των Νεοτούρκων (1909), ο Καταστατικός Χάρτης του 1876 καταργήθηκε και οι Νεότουρκοι στράφηκαν, πλέον, προς τον εθνικισμό ή και σοβινισμό. Τα εδάφη του Οθωμανικού κράτους είχαν, εν τω μεταξύ και έως το 1912, μειωθεί σε ποσοστό 40% και ο πληθυσμός της κατά 20%. Το 1913, με τη λήξη των βαλκανικών πολέμων οι Οθωμανοί έχουν ουσιαστικά εκδιωχθεί από την Ευρώπη και έχουν απολέσει το σύνολο σχεδόν των Αραβικών επαρχιών τους. Αυτό που τους απέμενε ήταν να λάβουν "προληπτικά μέτρα" για την επιβίωση του κράτους τους, κάτι που αποφάσισαν να υλοποιήσουν εκδιώκοντας, αρχικά, και αφανίζοντας, εν-συνεχεία, με απροκάλυπτο τρόπο, τους μειονοτικούς πληθυσμούς ολόκληρης της Μικράς Ασίας (τους χριστιανούς ελληνικής καταγωγής του Πόντου, της Ιωνίας και της Καππαδοκίας, Αρμένιους και Ασσυροχαλδαίους). Την πρόταση αυτή, για τη βίαιη απομάκρυνση των Ποντίων από τις πατρογονικές τους εστίες προς τα ενδότερα της Ανατολίας (προς νότο) εισηγήθηκε προς τις Οθωμανικές αρχές ο στρατιωτικός σύμβουλος της αυτοκρατορίας, Γερμανός αντιστράτηγος Liman Von Sanders.

Το κύμα μαζικών διώξεων ξεκίνησε στον Πόντο με την μορφή εκτοπίσεων το 1915. Η τουρκική ήττα κατά τον ρωσσο-τουρκικό πόλεμο στην περιοχή, στο Σαρικαμίς στην βόρεια περιοχή της Μικράς Ασίας το 1915, αποδόθηκε στους Έλληνες που υπηρετούσαν στον οθωμανικό στρατό. Ως συνέπεια αυτού, όλοι οι στρατολογημένοι Πόντιοι εξαναγκάστηκαν σε στρατολόγηση στα τάγματα εργασίας. Έτσι δεν άργησαν να εκδηλώνονται κύματα λιποταξίας, με τον κόσμο να καταφεύγει στα βουνά. Μάλιστα στην επαρχία Κερασούντας, για αυτό τον λόγο, κάηκαν 88 χωριά ολοσχερώς μέσα σε τρεις μήνες. Οι Έλληνες της επαρχίας, περίπου 30.000, αναγκάστηκαν να διανύσουν, πεζοί, πορεία προς την Άγκυρα κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αναπόφευκτα το ένα τέταρτο αυτών πέθαναν καθ' οδόν .

Οι εκτοπίσεις συνεχίζονταν ακατάπαυστα και κατά την εποχή που τα ρωσικά στρατεύματα εισήλθαν στην Τραπεζούντα στις αρχές του 1916. Ιδιαίτερα με το πρόσχημα ότι οι Πόντιοι υποστήριζαν τις κινήσεις των Ρώσων μεγάλος αριθμός κατοίκων από τις περιοχές της Σινώπης και της Κερασούντας εκτοπίστηκαν στην ενδοχώρα της Μικράς Ασίας. Σημειώθηκαν επίσης και εξαναγκαστικοί εξισλαμισμοί γυναικών.

Οι διώξεις προκάλεσαν τη δημιουργία θυλάκων αντίστασης από τους Πόντιους. Τελικά οι διώξεις εντάθηκαν με την έκδοση διατάγματος, τον Δεκέμβριο του 1916, που προέβλεπε την εξορία όλων των ανδρών από 18 ως 40 ετών και τη μεταφορά των γυναικόπαιδων στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Η εφαρμογή αυτού του μέτρου ξεκίνησε από την Άνω Αμισό και στην Μπάφρα. Στην επαρχία Αμάσειας 72.375 Έλληνες, από τους συνολικά 136,768, εκτοπίστηκαν, από τους οποίους το 70% πέθανε από τις κακουχίες. Πολλοί Πόντιοι θέλησαν να αντισταθούν οργανώνοντας, στις ορεινές εκτάσεις του Πόντου, αντάρτικα εναντίον του τακτικού στρατού, όπως στη Σάντα.

Στον Άγιο Γεώργιο Πατλάμ της Κερασούντας είχαν συγκεντρωθεί 3.000 Έλληνες, οι οποίοι έγκλειστοι και σε συνθήκες ασιτίας από τις οθωμανικές αρχές, βρήκαν αργό θάνατο. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου εξορίστηκαν συνολικά 235.000 Πόντιοι, ενώ 80.000 μετανάστευσαν στη Ρωσία. Ταυτόχρονα όμως, λιγότερο έντονες ήταν οι διώξεις που υπέστησαν, τότε, οι Έλληνες του ανατολικού Πόντου, στην περιοχή της Τραπεζούντας, κυρίως λόγω της ικανότητας του μητροπολίτη Χρύσανθου να συνδιαλλάσσεται με τις τοπικές αρχές, αλλά και από το γεγονός ότι από τον Απρίλιο του 1916 η περιοχή καταλήφθηκε από τον ρωσικό στρατό.Ωστόσο, μετά την επικράτηση των μπολσεβίκων και την ανατροπή του τσάρου, υπογράφηκε η συνθήκη Μπρεστ - Λιτόφσκ, βάσει της οποίας οι σοβιετικοί τερμάτιζαν την εμπλοκή τους στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, συνομολογούσαν ειρήνη με τις Κεντρικές Δυνάμεις και αποχωρούσαν από τα προηγουμένως καταληφθέντα εδάφη του Ανατολικού Πόντου. Η αποχώρηση, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1918 και ολοκληρώθηκε το Φεβρουάριο, οδήγησε σε έξαρση των βιαιοπραγιών από Τούρκους άτακτους (τσέτες) σε βάρος των απροστάτευτων τώρα, χριστιανικών πληθυσμών της περιοχής. Ταυτόχρονα οι σοβιετικοί εγκατέλειψαν τον εξοπλισμό και τα πολεμοφόδιά τους, τα οποία περιήλθαν στα χέρια των ατάκτων Οθωμανών. Από το 1914 έως το 1918, περισσότεροι από 230.000 Πόντιοι έχασαν, έτσι, τη ζωή τους.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του επισκόπου Τραπεζούντας, ο αριθμός των θυμάτων αυτών των πολιτικών ανήλθε, για εκείνο το διάστημα, σε 100.000 περίπου. Δεν έπαψαν και οι διαμαρτυρίες από Αυστριακούς και Αμερικανούς διπλωμάτες κατά της οθωμανικής κυβέρνησης. Μετά την Ανακωχή του Μούδρου (30 Οκτωβρίου 1918), εκδόθηκε σουλτανικό διάταγμα που χορηγούσε αμνηστία στους Πόντιους αντάρτες, οι οποίοι κλήθηκαν να παραδώσουν τα όπλα τους και να επιστρέψουν στις εστίες τους. Όμως, παρά την εξαγγελία, οι περισσότεροι από αυτούς που αφοπλίστηκαν, είτε δολοφονήθηκαν είτε φυλακίστηκαν.

Ύστερα από την συνθηκολόγηση της Ρωσίας και την απόσυρση του ρωσικού στρατού από την περιοχή, εντάθηκαν οι διώξεις στην περιοχή. Με την άφιξη του Κεμάλ Ατατούρκ, τον Μάιο του 1919, στην περιοχή και την έξαρση του κινήματός του εντάθηκε η δράση ατάκτων ομάδων (τσετών) κατά των χριστιανικών πληθυσμών.

Στις 29 Μαϊου ο Κεμάλ ανέθεσε στον τσέτη Τοπάλ Οσμάν την επιχείρηση για τη διενέργεια μαζικών επιχειρήσεων κατά του τοπικού πληθυσμού. Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκαν οι σφαγές και οι εκτοπίσεις των Ελλήνων στη Σαμψούντα και σε 394 χωριά της περιοχής, κατοικημένα από ελληνικούς πληθυσμούς. Σχετικές αναφορές έχουν καταγραφεί από το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, καθώς και από τον Αμερικανό πρέσβη Χένρυ Μοργκεντάου.

Μεταξύ Φεβρουαρίου και Αυγούστου 1920 πραγματοποιήθηκε η πυρπόληση της Μπάφρας και η μαζική εξόντωση των 6.000 Ελλήνων που είχαν σπεύσει να βρουν προστασία στις εκκλησίες της περιοχής. Συνολικά από τους 25.000 Έλληνες που ζούσαν στις περιοχές της Μπάφρας και του Ααζάμ, το 90% δολοφονήθηκε, ενώ από τους υπόλοιπους, οι περισσότεροι εκτοπίστηκαν στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας.

Οι προύχοντες και οι προσωπικότητες του πνεύματος, συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο από τα αποκαλούμενα "Δικαστήρια της Ανεξαρτησίας" στην Αμάσεια, κατά τον Σεπτέμβριο του 1921. Παράλληλα, σημειώνονταν και εξαναγκαστικές αποσπάσεις νεαρών κοριτσιών και αγοριών από τις οικογένειές του, τα οποία δίνονταν για τα χαρέμια των εύπορων Τούρκων.

Διεθνής Αναγνώριση

Πέρα από το ελληνικό κράτος ο διωγμός των Ποντίων αναγνωρίζεται επισήμως ως γενοκτονία από την Κύπρο, την Αρμενία, την Σουηδία, ορισμένες ομοσπονδιακές δημοκρατίες της Ρωσίας, εννέα πολιτείες των ΗΠΑ (Φλόριντα, Τζώρτζια, Μασαχουσέτη, Νιου Τζέρσεϊ, Νέα Υόρκη, Πενσυλβάνια, Νότια Καρολίνα, Ρόουντ Άιλαντ και από τις 11/9/2019 Καλιφόρνια, και πολιτεία της Αλαμπάμα, τη βουλή της αυστραλιανών πολιτειών της Νότιας Αυστραλίας και της Νέας Νότιας Ουαλίας, την Αυστρία (ακολουθούμενη λίγες ημέρες αργότερα από το Δήμο της Βιέννης) και την Ολλανδία. Στο Καναδά οι πόλεις Οττάβα και Τορόντο έχουν αναγνωρίσει την 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης της Ποντιακής γενοκτονίας.

Η Ποντιακή γενοκτονία έχει οριστεί και αναγνωριστεί από τη Διεθνή Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (IAGS), ενώ έχει τύχει αναγνώρισης και από αρκετές διεθνείς οργανώσεις και φορείς, όπως οι Ευρωπαίοι Δημοκράτες Φοιτητές. Τέλος ψηφίσματα της Γερουσίας των ΗΠΑ κάνουν αναφορά σε γενοκτονία κατά Ελλήνων.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΣΙΣΣΙ ΤΣΙΓΑΡΑ

ΚΑΛΟΥΜΕ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΑΛΟΥΜΕ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΥΣΤΑΤΗ ΩΡΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΔΕΡΦΟΥΣ ΜΑΣ ΝΑ ΕΝΩΘΟΥΜΕ,ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΟΙΚΗΣΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΩΣΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΙΔΙΕΣ ΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΚΤΕΛΕΣΟΥΝ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΟΛΟΙ ΝΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΘΕΣΗ!!!
ΤΩΡΑ ΜΠΟΡΕΙΣ ΕΛΑ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΣΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΟΥΤΟ ΣΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΧΥ ΣΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΥΝΑΜΗ ΣΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΟΥ.