Η 10ωρη εργασία… απελευθερώνει

Ο υπουργός Εργασίας δεν είναι αδαής∙ υποστηρίζω όμως ότι είναι (συν)ένοχος, συνένοχος μιας ανομίας που δεν θα αντέξει στον δικαστικό έλεγχο, συνένοχος γιατί και στο σχέδιο αυτό είναι ευδιάκριτο το αποτύπωμα του ΣΕΒ, στον οποίο έχει παραχωρηθεί από την κυβέρνηση άτυπη νομοθετική πρωτοβουλία στα εργασιακά.

Ο υπουργός Εργασίας Κ. Χατζηδάκης σε συνέντευξή του στα «Νέα» (12.4.2021) δήλωσε για τη 10ωρη εργασία χωρίς πρόσθετη αμοιβή και με αντάλλαγμα μειωμένο ωράριο ή πρόσθετες ημέρες ανάπαυσης ή άδειας ότι έτσι ο εργαζόμενος θα μπορεί με πληρωμένη άδεια να… μαζεύει τις ελιές του τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο: «Εκείνο το οποίο εμείς αλλάζουμε είναι ότι, πέρα από τις συμφωνίες που προβλέπονται με το μέχρι τώρα ισχύον δίκαιο μεταξύ των συνδικάτων και των εργοδοτών, αυτό μπορεί να γίνεται και μετά από αίτημα του εργαζομένου…».

Ετσι, ο υπουργός προσπερνά με άνεση βιρτουόζου τη θεμελιώδη διαφορά του σήμερα ισχύοντος δικαίου από το σχέδιό του ως, περίπου, αμελητέα: Στη θέση της συλλογικής συμφωνίας, με την οποία σήμερα μπορεί να συμφωνηθεί διευθέτηση του χρόνου εργασίας από τον εργοδότη και τη συνδικαλιστική οργάνωση, ο υπουργός θέλει να βάλει την ατομική σύμβαση εργασίας. Το «αίτημα του εργαζομένου» δεν παραπέμπει σε τίποτε διαφορετικό από την ατομική σύμβαση εργασίας. Ούτε βέβαια θα μπορούσε ποτέ ο εργαζόμενος να αρνηθεί την πρόταση (εντολή) του εργοδότη του να συμφωνήσει διευθέτηση του χρόνου εργασίας.

Από τη θέσπιση του νόμου για τη διευθέτηση το 1990 μέχρι σήμερα οι διατάξεις του παρέμειναν ανενεργές, γιατί καμιά συνδικαλιστική οργάνωση δεν θέλησε να συνδέσει το όνομά της με μια τέτοια ρύθμιση. Οπως αναφέρθηκε ήδη, η εφαρμογή του συστήματος αυτού επιτρέπεται μόνο μετά από επιχειρησιακή συλλογική συμφωνία μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων. Αφήνω για την ώρα κατά μέρος το ότι η διευθέτηση του χρόνου εργασίας ακόμη και με συλλογική συμφωνία (άρθρο 42 ν. 3986/2011) παραβιάζει τις δύο βασικές αρχές του δικαίου του χρόνου εργασίας:

α) την απαγόρευση συμψηφισμού λιγότερων ωρών εργασίας της μιας μέρας/εβδομάδας/μήνα με περισσότερες ώρες εργασίας μιας άλλης μέρας/εβδομάδας/μήνα και

β) την καταβολή πρόσθετης αμοιβής και μάλιστα προσαυξημένης για την υπέρβαση του νόμιμου ωραρίου.

Το αφήνω κατά μέρος, γιατί ο κ. Χατζηδάκης αποδεικνύει ότι για το «σπάσιμο» του 8ώρου υπάρχει κάτι ακόμη χειρότερο από τη διευθέτηση με συλλογική συμφωνία, η διευθέτηση με ατομική σύμβαση εργασίας.

Αυτός ο κλάδος δικαίου χτίστηκε με αφετηρία την απώθηση ή και την εξαφάνιση κάποτε της ατομικής σύμβασης εργασίας από τον νόμο (π.χ. στις αρχές του 19ου αιώνα στην Αγγλία και αλλού) και αργότερα και από τη συλλογική σύμβαση εργασίας. Στοιχειώδες ακόμη και για νεοφιλελεύθερους υπουργούς Εργασίας: «Ο εργαζόμενος είναι ελεύθερος να διαθέτει την εργασιακή του δύναμη αλλά δεν είναι εξίσου ελεύθερος να μην τη διαθέτει». Δεν είναι χωρίς σημασία να υπογραμμίσουμε ότι αυτή την εμπεδωμένη στις κοινωνίες συνείδηση συμμερίζεται και η ΟλΣτΕ 2307/2014.

Το δικαστήριο (Σκέψη 32) αποδοκίμασε ρητά την ατομική σύμβαση εργασίας ως εργαλείο ρύθμισης των όρων εργασίας (μισθολογικών και μη) λόγω της δομικής ανισότητας εργοδότη - εργαζομένου. Τώρα η ατομική σύμβαση εργασίας παλινορθώνεται από την κυβέρνηση μετά τις περιπέτειες των συλλογικών συμβάσεων, της διαιτησίας και του 8ώρου τα τελευταία χρόνια∙ παλινορθώνεται ενώ οι πληγές, οικονομικές και κοινωνικές, που προκάλεσε η επέλαση της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και η κορύφωσή της με τις φονικές πολιτικές των μνημονίων που επιδεινώθηκαν από τη διαχείριση της πανδημίας είναι χαίνουσες. Σ’ αυτό το πλαίσιο λοιπόν ο κ. Χατζηδάκης μάς λέει ότι η 10ωρη εργασία με απλήρωτο το δίωρο της υπέρβασης και με τα λοιπά μέτρα για τον χρόνο εργασίας απελευθερώνει τον εργαζόμενο.

Τη χώρα σκεπάζει η αποφορά της λεηλασίας του δημόσιου πλούτου, των απευθείας αναθέσεων, των trash-TV δεσμών και των εξαρτήσεων της κυβερνητικής εξουσίας από τους ολιγάρχες των ΜΜΕ και των επιχειρήσεων, η αποφορά της παροχής ασυλίας για την υποτροπιάζουσα απιστία διοικητικών στελεχών, του ανοχύρωτου ΕΣΥ και της αποδοχής του ενδεχομένου να χάσει τη ζωή του απροσδιόριστος αριθμός ασθενών από κορονοϊό.

Μέσα σ’ αυτήν την όζουσα συνθήκη του καιρού μας το σχέδιο «Ελλάδα 2.0», ειδικά σε ό,τι αφορά την εργασία, όπως και το νομοσχέδιο Χατζηδάκη/Βρούτση κάνουν ένα τεράστιο άλμα προς τα πίσω. Κι όλα αυτά σε μια εποχή όπου αναδύεται η ανάγκη αναδιάρθρωσης του καπιταλισμού μέσω της ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους και της προστασίας της εργασίας και μιας «νέας κοινωνικής συμφωνίας», αιτήματα που βρίσκουν ανταπόκριση στις περισσότερες χώρες (βλ. σχετικά σειρά άρθρων Τραυλού - Τζανετάτου, Η «μεγάλη επανεκκίνηση»: Ο καπιταλισμός σε κρίσιμο σταυροδρόμι, Δρόμος της Αριστεράς, 3.4., 10.4. και 17.4.2021, όπου και κριτική ανάλυση του βιβλίου των Schwab - Malleret, Covid-19: The Great Reset, 2020).

Τώρα, με την ατομική σύμβαση εργασίας του κ. Χατζηδάκη επιστρατεύεται η «ελευθερία των (ατομικών) συμβάσεων», προκειμένου να καμφθεί η επίμονη άρνηση των συνδικαλιστικών οργανώσεων να συμφωνήσουν διευθέτηση του χρόνου εργασίας και να «σπάσουν» το 8ωρο όλα τα προηγούμενα χρόνια. Δεν υπάρχει το δίλημμα «πρόοδος ή καθήλωση», όπως διατείνεται η κυβέρνηση, αλλά μια προφανής καταβύθιση στις απαρχές του 19ου αιώνα, στο βασίλειο της βίας της ατομικής σύμβασης εργασίας.

Την ατομική σύμβαση εργασίας «δείχνει» το νομοθετικό έργο της κυβέρνησης∙ ο νόμος 4635/2019 που εισάγει πλήθος εξαιρέσεων από συλλογικές συμβάσεις και ακρωτηριάζει το συνταγματικό δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη Διαιτησία, οι νόμοι για τη ΔΕΗ και τα ΕΛΤΑ, που εξαιρούν τους νεοπροσλαμβανόμενους από τις ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις και τους κανονισμούς εργασίας. Γιατί η ατομική σύμβαση εργασίας εγγυάται, εκτός των άλλων, και την ακώλυτη συνέχιση της πολιτικής της εσωτερικής υποτίμησης διά της μείωσης των μισθών∙ των μισθών που έχουν ήδη κατακρημνιστεί το τελευταίο διάστημα κατά 30% σε μέσους όρους, σε μια οικονομία που όπως οι περισσότερες είναι, όπως λένε οι Αγγλοσάξονες, wage driven και όχι profit driven.

ΠΗΓΗ: EFSYN (ΑΡΙΣ ΚΑΖΑΚΟΣ*)

*Ομότιμος καθηγητής Εργατικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ

ΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΦΟΡΕΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΕΧΟΥΝ ΚΑΤΑΤΕΘΕΙ ΣΤΟΝ ΑΡΕΙΟ ΠΑΓΟ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ 6199/2015 ΣΥΝΕΠΩΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΦΟΡΕΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΕΡΑ ΚΑΙ ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΕΣ ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΨΗΦΟΘΗΡΙΑ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ

ΝΕΥΡΑΛΓΙΚΟΙ ΚΥΡΙΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ

4.0 ΕΡΓΑΣΙΑ

4.1. Η Ελλήνων Πολιτεία παρέχει εργασία και ασφάλεια σε όλους τους πολίτες μέσα από τη λειτουργία της.
4.2. Η Ελλήνων Πολιτεία ανοίγει τους παραγωγικούς και αναπτυξιακούς ορίζοντες ειδικά με την ένταξη στην παραγωγική διαδικασία καινοτομιών και τεχνολογίας αιχμής έτσι ώστε να εξασφαλίζεται εργασία με την απόδοση έργου προς αυτήν. Με τη δομή και τη δόμηση της η πολιτεία θα παρέχει πάντα εργασία σε όλους τους πολίτες της,
4.3. Οι συνθήκες εργασίας θα είναι με σεβασμό προς το Ανθρώπινο δυναμικό.
4.4. Η αμοιβή θα είναι πάντα με αξιοκρατικό κριτήριο παραγωγικότητας και ποιότητας εργασίας.
4.5. Η περίθαλψη και συνταξιοδότηση των εργαζομένων θα καλύπτεται από ένα ασφαλιστικό ταμείο υψηλοτάτων προδιαγραφών το οποίο θα λειτουργεί πάντα με καθαρή ανταποδοτικότητα. Το ταμείο αυτό θα είναι αυτοδιοίκητο με σκοπό να πραγματοποιεί κερδοφόρες επενδύσεις ώστε να βελτιώνεται η θέση των μετόχων του που είναι οι συνταξιούχοι. Όλα τα υπάρχοντα ταμεία αφού ελεγχθούν θα εξυγιανθούν και θα λειτουργούν προς όφελος των πολιτών. Η λειτουργία της Ελλήνων Πολιτείας μέσω μηχανισμών και νόμων θα είναι η διαχρονική εξασφάλιση της τρίτης ηλικίας. Μεγάλο και σημαντικό κεφάλαιο η τρίτη ηλικία για την Πολιτεία. Άνθρωποι γεμάτοι βιωματική σοφία μπορούν να μεταδώσουν τον σπόρο της γνώσης στην επερχόμενη γενιά με σεβασμό για τον άνθρωπο, την Πολιτεία, το περιβάλλον, τον πλανήτη και την Κοσμοθέαση (Κοσμοθέαση είναι οτιδήποτε προσλαμβάνεται από τις αισθήσεις και γίνεται αντιληπτό μέσω της νοητικής διεργασίας ως αληθινό και υπαρκτό).
4.6. Η Ελλήνων Πολιτεία αναγνωρίζει την υποχρέωση να παρέχει τις συνθήκες για την ικανοποιητικότερη διαβίωση σε αντίθεση με το σημερινό καθεστώς το οποίο σκοτώνει τους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας γιατί τους κονσερβοποιεί σε πανάθλια ιδρύματα που έχουν μόνο κερδοσκοπικό χαρακτήρα.
4.7. Σε ολόκληρη την Ελλάδα η Ελλήνων Πολιτεία αναλαμβάνει πλήρως την υποχρέωση της έναντι της τρίτης ηλικίας δημιουργώντας πάρκα που θα περιλαμβάνουν σύγχρονες εγκαταστάσεις διαμονής, εγκαταστάσεις ενασχολήσεων και συναναστροφής – επικοινωνίας, αίθουσα σωματικής αγωγής, ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη κ.ο.κ.
Είμαστε ως Έλληνες υποχρεωμένοι να καταστήσουμε την τρίτη ηλικία αυτάρκη ώστε να μην εξαρτάται από κανέναν και είμαστε υποχρεωμένοι όλοι να την σεβόμαστε.

ΚΑΛΟΥΜΕ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΑΛΟΥΜΕ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΥΣΤΑΤΗ ΩΡΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΔΕΡΦΟΥΣ ΜΑΣ ΝΑ ΕΝΩΘΟΥΜΕ,ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΟΙΚΗΣΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΩΣΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΙΔΙΕΣ ΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΚΤΕΛΕΣΟΥΝ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΟΛΟΙ ΝΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΘΕΣΗ!!!
ΤΩΡΑ ΜΠΟΡΕΙΣ ΕΛΑ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΣΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΟΥΤΟ ΣΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΧΥ ΣΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΥΝΑΜΗ ΣΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΟΥ.